Wanneer de afgrond je aangrijnst

Marie Geukens

26 mei 2025 • 4 min leestijd

Op 15 augustus 2021 grepen de Taliban de macht in Afghanistan. De reeks Staring into the abyss (in de afgrond staren) van fotograaf Hashem Shakeri toont poëtisch de harde absurditeit van het dagelijkse leven onder de nieuwe Afghaanse machthebbers.

De zachte kleuren en haast idyllische composities van deze foto’s maken de wanhoop, de angst en het vele leed draaglijk. Maar vergis je niet: met het vertrek van de Amerikanen na een twintigjarige oorlog lijkt Afghanistan teruggekatapulteerd naar de donkere middeleeuwen. Vrouwen en kinderen zitten vast in een grimmig misogyn systeem, etnische en religieuze minderheden vrezen nog dagelijks voor hun leven, om nog maar te zwijgen van de openlijke uitroeiing van de lgbtq+-gemeenschap. Er zijn geen economische perspectieven en zowat iedereen, Talibanstrijders incluis, leeft er op de rand van een mentale afgrond. Deze vrede bracht geen winnaars.

De Iraanse fotograaf Hashem Shakeri was op 15 augustus 2021 in Afghanistan. De dag dat Kaboel viel en het Islamitische Emiraat van Afghanistan opstond. Die jaar lang zou hij het land af en aan bezoeken. Zijn reeks Staring into the abyss (in de afgrond staren) toont poëtisch de harde absurditeit van het dagelijkse leven onder de Taliban.

Rusteloos

Talibanstrijders poseren op een versleten tank vol stro als camouflage. Ze hebben honger. Er is geen eten en ook geen gas om zich te verwarmen. Ze vragen toevallige voorbijgangers om hulp want ze krijgen geen salaris van de Taliban. Ze vochten voor God en om hun land te bevrijden van buitenlanders, zonder inkomen.

Maar nu de oorlog na twintig jaar is afgelopen, vertellen de strijders dat ze geen doel meer hebben. Ze voelen zich verward, want wat te doen in vredestijd? Vaak herhalen ze de woorden ‘nu de oorlog beëindigd is, zal onze ochtend niet meer overgaan in de nacht, noch onze nacht in de ochtend’. Een metafoor die hun rusteloze ziel beschrijft.

Onzichtbaar maken

Ferishte (19) heeft in het geheim afgesproken met een vriendin. Ze zit in een theehuis, waar de Taliban ‘tenten’ installeerden voor vrouwen om uit het gezicht van mannen te blijven. Ze willen vrouwen zo veel mogelijk verbannen uit de publieke ruimte.

Opgejaagde minderheden

Qasem (35) verkoopt huishoudspullen en kleren van zijn vrouw en kinderen in Kaboel. Hij is Hazara, de meest achtervolgde sjiitische groep in Afghanistan. Terroristische aanvallen, economische uitsluiting, willekeurige arrestaties, onteigening en discriminatie zijn voor de Hazara al eeuwenlang schering en inslag. Vandaar dat velen onder hen ontheemd of gevlucht zijn.

Qasem werd in Iran geboren, waar hij tot zijn tienerjaren verbleef. Met de komst van de Amerikaanse troepen en de installatie van mensenrechtenorganisaties keerde hij terug naar zijn vaderland in de hoop er als een eersterangsburger werk te vinden bij die ngo’s. ‘Maar de miserie begon vanaf het eerste moment dat we hier aankwamen. Nooit heb ik één roepie gekregen van die buitenlandse organisaties en nu zitten we hier vast.’

Nu de Taliban weer aan de macht zijn, leeft hij in absolute armoede. Vandaar dat hij zijn hebben en houden verkoopt.

Dan maar spelen

Drie meisjes in een ruïne. Ze lezen geen schoolboeken. Meisjes mogen geen onderwijs meer volgen van de Taliban. Ze werden eerder al uitgesloten van het politieke, sociale, economische en culturele leven, en nu vervliegt de laatste hoop op zelfontwikkeling.

Dan maar naar buiten en spelen. Kegels liggen op de voorgrond, het zittende meisje heeft stelten omgebonden. Maar over wat praten de tieners achter haar? Met een chador op het hoofd en sneakers aan de voeten heeft Shakeri de onzekerheid en ambiguïteit van het land magistraal onschuldig op de gevoelige plaat vastgelegd.

Deze fotoreportage werd gemaakt voor MO*155, het lentenummer van MO*magazine. Vind je dit artikel waardevol? Word dan proMO* voor slechts 4,60 euro per maand en help ons dit journalistieke project mogelijk maken, zonder betaalmuur, voor iedereen. Als proMO* ontvang je het magazine in je brievenbus én geniet je tal van andere voordelen.

De democratie vecht terug

Ontdek hier de inhoud of bekijk hier alle magazines

Word proMO*

Vind je MO* waardevol? Word dan proMO* voor slechts 4,60 euro per maand en help ons dit journalistieke project mogelijk maken, zonder betaalmuur, voor iedereen. Als proMO* ontvang je het magazine in je brievenbus én geniet je van tal van andere voordelen.

Meer weten over proMO*lidmaatschap?

Je helpt ons groeien en zorgt ervoor dat we al onze verhalen gratis kunnen verspreiden. Je ontvangt vier keer per jaar MO*magazine én extra edities.

Je bent gratis welkom op onze evenementen en maakt kans op gratis tickets voor concerten, films, festivals en tentoonstellingen.

Je kan in dialoog gaan met onze journalisten via een aparte Facebookgroep.

Je ontvangt elke maand een exclusieve proMO*nieuwsbrief

Je volgt de auteurs en onderwerpen die jou interesseren en kan de beste artikels voor later bewaren.